Ο όρος «επαγγελματικά δικαιώματα» αναφέρεται στο δικαίωμα πρόσβασης σε συγκεκριμένες νομοθετικά ρυθμιζόμενες επαγγελματικές δραστηριότητες.
Η ουσία της έννοιας της νομοθετικά ρυθμιζόμενης επαγγελματικής δραστηριότητας αφορά αποκλειστικά στις δραστηριότητες εκείνες που εμπεριέχουν ανάληψη ευθύνης από τον επαγγελματία, έναντι δημόσιας αρχής.
Η ουσία της έννοιας της νομοθετικά ρυθμιζόμενης επαγγελματικής δραστηριότητας αφορά αποκλειστικά στις δραστηριότητες εκείνες που εμπεριέχουν ανάληψη ευθύνης από τον επαγγελματία, έναντι δημόσιας αρχής.
Οι προϋποθέσεις για την πρόσβαση σε νομοθετικά ρυθμιζόμενη επαγγελματική δραστηριότητα καθορίζονται με Νόμους και Προεδρικά Διατάγματα. Στο πλαίσιο του καθορισμού των προϋποθέσεων για την άσκηση ενός επαγγέλματος καθορίζονται τα πεδία άσκησής του, οι βαθμίδες του επαγγέλματος (π.χ. βοηθός, τεχνίτης, αρχιτεχνίτης) και οι προϋποθέσεις για τη χορήγηση των σχετικών επαγγελματικών αδειών ανά πεδίο επαγγελματικής δραστηριότητας. Ενδεικτικά αναφέρεται ως παράδειγμα προϋπόθεσης, η κατοχή άδειας για την άσκηση συγκεκριμένης επαγγελματικής δραστηριότητας, η οποία είναι συναρτημένη αφενός με την κατοχή συγκεκριμένων (ακαδημαϊκών ή μη) τίτλων σπουδών, αφετέρου (σε αρκετές περιπτώσεις) με την ιδιότητα μέλους της αντίστοιχης επαγγελματικής ένωσης.
Η απόδοση επαγγελματικών δικαιωμάτων προϋποθέτει τη νομοθετική κατοχύρωση ενός επαγγέλματος.
Ως νομοθετικά κατοχυρωμένο επάγγελμα νοείται η δραστηριότητα ή το σύνολο νομοθετικά κατοχυρωμένων επαγγελματικών δραστηριοτήτων, που αποτελούν το επάγγελμα αυτό σε ένα κράτος μέλος της ΕΕ [άρθρο 2 παρ. 5 του Π.Δ. 231/1998 (ΦΕΚ 178 Α’), το οποίο ενσωματώνει στο εθνικό δίκαιο τις οδηγίες 92/51/ΕΟΚ του Συμβουλίου των Ευρωπαϊκών Κοινοτήτων, 94/38/ΕΚ και 95/43/ΕΚ της Επιτροπής των Ευρωπαϊκών Κοινοτήτων]. Ένα επάγγελμα θεωρείται νομοθετικώς κατοχυρωμένο εάν για την άσκησή του απαιτούνται η κατοχή συγκεκριμένων (ακαδημαϊκών ή μη) τίτλων σπουδών και σε αρκετές περιπτώσεις η ιδιότητα μέλους της αντίστοιχης επαγγελματικής ένωσης. Η άδεια άσκησης επαγγέλματος είναι απαραίτητη μόνο για νομοθετικά κατοχυρωμένα επαγγέλματα.
Η νομοθετική κατοχύρωση των επαγγελμάτων, η οποία είναι απαραίτητη προϋπόθεση προκειμένου ο Ε.Ο.Π.Π.Ε.Π. να εισηγηθεί διά του Δ.Σ. του, τον καθορισμό των επαγγελματικών δικαιωμάτων των κατόχων προσόντων που αποκτώνται στο πλαίσιο της δια βίου μάθησης, πλην της ανώτατης εκπαίδευσης, αποτελεί αρμοδιότητα των Υπουργείων που εποπτεύουν τα συγκεκριμένα επαγγέλματα.
Συμπερασματικά, επισημαίνεται ότι η εισήγηση του καθορισμού των επαγγελματικών δικαιωμάτων των κατόχων προσόντων που αποκτώνται στο πλαίσιο της δια βίου μάθησης, πλην της ανώτατης εκπαίδευσης, από την πλευρά του Ε.Ο.Π.Π.Ε.Π., αφορά μόνο τις περιπτώσεις, κατά τις οποίες οι υπό εξέταση από τον Ε.Ο.Π.Π.Ε.Π. ειδικότητες εναρμονίζονται με ήδη νομοθετικά κατοχυρωμένα επαγγέλματα από τα καθ΄ ύλην αρμόδια Υπουργεία. Σε κάθε άλλη περίπτωση, δεν υφίσταται θέμα ρύθμισης επαγγελματικών δικαιωμάτων, τη στιγμή που κάθε επαγγελματική δραστηριότητα ασκείται ελεύθερα, με την κατοχή, ή και όχι, αντίστοιχου τίτλου σπουδών.
Με τις διατάξεις του ν. 3919/2011 (ΦΕΚ 32 Α΄), άρθρα 1, 2 & 3 θεσπίζεται η αρχή της επαγγελματικής ελευθερίας και καταργούνται οι αδικαιολόγητοι περιορισμοί στην πρόσβαση και άσκηση των επαγγελμάτων και οι αδικαιολόγητες απαιτήσεις προηγούμενης διοικητικής άδειας για την άσκηση επαγγελμάτων.
Αναζητήστε τα επαγγελματικά δικαιώματα των κατόχων τίτλων ειδικοτήτων που αποκτήθηκαν στο πλαίσιο της Δευτεροβάθμιας Επαγγελματικής Εκπαίδευσης και των Ι.Ε.Κ., ανά τύπο σχολείου και ειδικότητα, όπως αναφερονται στον ΕΟΠΠΕΠ: εδώ
